Praca TARCZYCY w OTYŁOŚCI – sprawa wielkiej wagi…

---

---

Hormony tarczycy przy współistniejącej nadwadze/otyłości – czyli jak dodatkowe aspekty „obrazu sytuacji” w wywiadzie z podopiecznym pomagają w interpretacji wyników laboratoryjnych?

I dodatkowo – jak nadwaga czy otyłość mogą NEGATYWNIE wpływać na funkcjonowanie tarczycy?

W zasadzie żeby stwierdzić problem epidemii nawagi i otyłości zarówno wśród dorosłych ale niestety także coraz częściej wśród dzieci, nie trzeba wertować publikacji, nie trzeba obserwować trendów w statystykach – wystarczy się rozejrzeć wokoło.

Należy także bardzo mocno podkreślić – nadwaga czy otyłość to nie są jedynie aspekty wizualne, ponieważ nurt „ciałopozytywności” nawołuje do akceptacji siebie bez względu na wszystko – i absolutnie nie należy popadać w rozpacz bo kiepsko wyglądamy, bo nie mieścimy się w dotychczasowe ubrania – jest jednak jedno ale…

Nadwaga a przede wszystkim otyłość, to stany w których dochodzi do rozwoju innych patologii zdrowotnych.

W kontekście diagnostyki laboratoryjnej chorób tarczycy, w badaniach klinicznych zauważono że u osób (na przykładzie podanego źródła – w populacji wieku rozwojowego) z otyłością dochodzi do pozytywnej korelacji TSH oraz fT3 z BMI oraz zawartością tkanki tłuszczowej, oraz odwrotną zależność między nimi a fT4.

W skrócie: 

NADMIERNA MASA CIAŁA = TSH ↑ fT3 ↑

Hipotezy opisujące powyższy mechanizm są następujące:

• Stymulowanie przez leptynę (hormon „sytości”) aktywności dejodynaz 1 i 2 – dejodynazy te odpowiadają za powstawanie tkankowej puli hormonu T3.

• Zwiększoną konwersję z T4 do T3 uważa się także za mechanizm adaptacyjny, który wpływając na zwiększone wydatkowanie energetyczne i PPM (podstawową przemianę materii) ma chronić organizm przed dalszą intensywną kumulacją tkanki tłuszczowej.

• Leptyna wpływa także na syntezę i sekrecję TRH (hormon podwzgórza) a następnie na TSH. A receptory leptyny znajdują się także w przysadce.

Wzrost stężenia TSH jak i fT3 interpretuje się jako przeciwdziałanie dalszemu nadmiernemu przyrostowi masy ciała.

Ciekawostka: wśród pacjentek z jadłowstrętem psychicznym obserwuje się spadek stężenia TSH oraz fT3 co pozwala wpłynąć na redukcję metabolicznego wydatku energetycznego i chronić przed dalszym spadkiem masy ciała.

[Tak, dokładnie – restrykcyjne diety mogą obniżać poziom TSH. Stąd opieranie się na tych parametrach bez bardzo dokładnego wywiadu – w tym żywieniowego, bazując jedynie na hormonie przysadkowym TSH, może być dalece niemiarodajne. Oczywiście nie jest to jedyne możliwe oddziaływanie na poziom stężenia tego hormonu przysadki – ale to temat na osobny artykuł.]

• Kolejna interesująca hipoteza to wpływające na spadek ekspresji NIS (symportera sodowo-jodowego) cytokiny prozapalne, wydzielane przez tkankę tłuszczową. Mogą one hamować wychwyt jodu przez gruczoł tarczowy czego skutkiem będzie wzrost stężenia TSH w ramach prób kompensacji tego braku jodu.

[Jak można zauważyć nie tylko gointrogenów powinniśmy się obawiać ale sabotować nas mogą nasze własne komórki tłuszczowe…]

Ciekawostka: ultrasonograficzny obraz tarczycy pacjentów otyłych często przedstawia zmiany zbliżone do tych, które możemy obserwować w autoimmunizacyjnym zapaleniu tarczycy Hashimoto.

Zwraca się uwagę na to, że tkanka tłuszczowa jest narządem hormonalnie czynnym wydzielającym także cytokiny prozapalne które mogą oddziaływać na gruczoł tarczowy.

[Mimo iż autorzy zaznaczają możliwość wczesnego stadium Hashimoto pokazującego zmiany w obrazi USG tarczycy zanim pojawią się przeciwciała we krwi – ja dodam od siebie że pojawiają się opinie mówiące o tym że w związku z przewlekłym stanem zapalnym, którym bez wątpienia nasila się w stanach nadwagi/otyłości – może dojść do progresji chorób autoimmunizacyjnych, w tym choroby Hashimoto.]

Nie ulega wątpliwości że nadmierna masa ciała sprzyja różnego rodzaju zaburzeniom hormonalnym u osób otyłych. Podobnie jest w przypadku insulinooporności, która coraz częściej jest zaburzeniem współistniejącym w chorobach tarczycy.

Wydaje mi się że nie trzeba tu pytać co było pierwsze: jajko czy kura.

Niewątpliwie normalizacja masy ciała powinna być pierwszym z aspektów podjętych działań przy wykryciu nieprawidłowości w wynikach laboratoryjnych. Powinna być także istotna przy stale pogarszającym się stężeniu hormonów tarczycy czy też przysadkowego TSH.

Wzrost nadwagi czy otyłości jest w dzisiejszych czasach niestety faktem i często osoby których ten problem dotyka postanawiają wykonać badania w kierunku chorób tarczycy czy insulinooporności, gdyż często podejmowane przez nie próby schudnięcia nie przynoszą efektu, jednak może się okazać że to nie one doprowadziły do takiej a nie innej sytuacji i są jedynie skutkiem a nie przyczyną.

Stąd bez zmiany nawyków dotyczących stylu życia, wielu pacjentów jest sfrustrowanych, że pomimo leczenia, ich masa ciała samoistnie nie wraca do normy.

Jeśli problem także Ciebie dotyczy zwróć się do specjalisty, który pomoże Ci w rozsądny sposób doprowadzić do normalizacji masy ciała i cieszyć się zdrowiem.

Bibliografia:

Pyrżak B.; Walczak M.; Endokrynologia wieku rozwojowego. Warszawa 2018. ISBN 978-83-200-5490-3.

---